حمل و نقل و مصرف 24 درصد از انرژی کل کشور؛

قاچاق سوخت، چالش توقف ناپذیر

چالش قاچاق سوخت در کشور یکی از بزرگ ترین مشکلات محسوب می‎شود این در حالی است که همچنان این رویه به مانند گذشته ادامه دارد. در رابطه با این مسئله و همچنان سایر اطلاعات مربوط به مصرف انرژی و سوخت، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس اطلاعاتی را ارائه کرده است.
کد خبر: ۱۲۳۴۳۳۴
قاچاق سوخت، چالش توقف ناپذیر

به گزارش جام جم آنلاین ، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان « درباره یارانه انرژی در ایران 7. تصویر مصرف حامل‌های انرژی در بخش حمل‌و‌نقل» اعلام کرد "بخش حمل‌و‌نقل بعد از بخش خانگی، عمومی و تجاری، در رتبه دوم مصرف انرژی قرار دارد و حدود یک‌چهارم (%24) مصرف کل انرژی را به‌خود اختصاص می‌دهد."

بر اساس این گزارش، فرآورده‌های اصلی مورد استفاده در این بخش شامل بنزین، نفت‌گاز (گازوئیل)، CNG و سوخت هوایی است و با افزایش جمعیت و تعداد خودروها مصرف بنزین همواره سیر صعودی داشته، اما در دو مقطع سیر نزولی پیدا کرده است. در سال 1386، اجرای طرح کارت هوشمند سوخت و سهمیه‌بندی و در سال 1388، اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها علت اصلی کاهش مصرف بنزین بوده است.

بنزینِ ارزن، بنزینِ گران

قیمت بنزین نیز همواره مورد نقد و بررسی های متعددی قرار می گیرد. در حالی که قیمت این فرآورده در مقاطع زمانی مختلف باعث ایجاد بحث و جدل های متعددی می شود همچنان در جهان دومین بنزین گران قیمت است.

کشور ونزوئلا ارزان ترین بنزین جهان را دارد و ایران در رتبه دوم این رده بندی جهانی قرار گرفته است. البته برای یک ایرانی بنزین گران‌تر از برخی کشور‌هاست و این موضوع مهم باید در بحث آزادسازی و یا افزایش قیمت حامل‌ها ازجمله بنزین، مد نظر تصمیم‌گیران قرار گیرد.

در رابطه با سوخت مورد نیاز کشور همیشه چالش های متعددی وجود داشته اما یکی از بزرگ ترین چالش ها قاچاق آن است.

بر اساس گزارش دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس، علت عمده قاچاق سوخت از کشور اختلاف قیمت با کشورهای همسایه است.

قیمت بنزین در ترکیه حدود 14 برابر ایران، در عراق 7 برابر، در امارات متحده عربی 6/5 برابر، در قطر 5/4 برابر، در پاکستان 8 برابر، در افغانستان 7/2 برابر، در ترکمنستان و آذربایجان هم حدود 5 برابر ایران است. چنین اختلاف فاحشی بین قیمت سوخت باعث می شود تا قاچاق سوخت از راه های صعب العبور مرزی بسیار رایج باشد و خودروهای حامل سوخت یکی پس از دیگری از مرز خارج شوند و سوخت ایرانی را با قیمتی نازل به کشورهای همسایه ببرند.

بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ، طبق آمار موجود، حدود 61 درصد بنزین توسط خودروهای سواری،‌ 21 درصد توسط وانت‌ها، 8 درصد توسط تاکسی‌ها ، 6 درصد توسط موتورسیکلت‌ها و 4 درصد توسط کامیون و کامیونت‌ها مصرف می‌شود و حدود60 درصد گازوئیل مصرفی کشور در بخش حمل‌و‌نقل استفاده می‌شود (57% جاده‌ای، 1/8% دریایی و 1/2% ریلی). میانگین سنی ناوگان دیزلی بالاست که خود یکی از عوامل افزایش مصرف سوخت است. درحال حاضر میانگین سنی کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های برون شهری به‌ترتیب 17/5، 9/9، 23/5 سال است.

در این گزارش همچنین تاکید شده است که مصرف گاز طبیعی در جهان به سرعت درحال توسعه است و اگر میزان توسعه آن با روند رشد کنونی، یعنی سالیانه 2 تا 2/5 درصد رشد، ادامه داشته باشد تا سال 2035 حدود 28 درصد از سبد انرژی دنیا را به خود اختصاص خواهد داد و به‌تبع آن مصرف گاز طبیعی فشرده CNG هم رو به رشد است و برخی از شرکت‌های بزرگ خودروسازی دنیا سهمی از تولیدات خود را به تولید خودرو دوگانه‌سوز (مانند شرکت فیات در کشور ایتالیا)اختصاص داده‌اند .

طبق این گزارش، ایران به‌دلیل داشتن ذخایر بزرگ گاز و شبکه توزیع گسترده، قابلیت زیادی برای استفاده از این سوخت دارد که با برنامه‌ریزی و مدیریت می‌تواند آن را توسعه داده و جایگزین سوخت‌های دیگر کند. در‌حال حاضر روزانه حدود 20 الی 21 میلیون متر مکعب CNG در کشور مصرف می‌شود که جایگزین 20 میلیون لیتر بنزین در روز شده است.

مجموع یارانه پنهان برای بنزین، نفت‌گاز (گازوئیل)، CNG و سوخت هوایی مصرفی در بخش حمل‌ونقل در سال1397 حدود 214 هزار میلیارد تومان و در سال 1398 حدود 232 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها