پرنده اسیر در قفس طلایی

عروس خاندان سلطنتی که دیدگاه‌هایی لیبرال و آزادمنشانه داشت، نمی‌توانست خودش را در قیدوبند‌های حکومتی و سلطنتی حبس کند و داستان زندگی اش تبدیل به نقل محافل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری تمام جهان شد. از این منظر، «اسپنسر» که اولین فیلم در رابطه با شخصیت دایانا نبوده، یقینا آخرین آن‌ها هم نخواهد بود. زندگی پرفرازونشیب دایانا بقدری داستان‌ها و ماجرا‌های شگفت انگیز و جنجالی در خودش دارد که می‌تواند تا سال‌های سال خوراک خوبی برای تولید کار‌های هنری متفاوت باشد. اسپنسر با حال و هوای زندگی نامه‌ای و شرح حال گونه خود، قصد دارد اثری روانکاوانه درباره بخشی مهم و حساس از زندگی عروس یاغی خانواده سلطنتی باشد. پابلو لارین کارگردان فیلم که فیلمنامه را با همکاری استیون نایت نوشته، تلاش داشته نگاهی صادقانه به شخصیت دایانا و اتفاقات زندگی اش داشته باشد. برای همین است که با وجود غمخواری با این شخصیت تاریخی و نگاه مثبت به این زن، بخش‌های مربوط به مشکلات روحی و روانی او را (که تا حد زیادی باعث عصبانیت و ناراحتی خاطر تماشاگران می‌شود) به شکلی صادقانه به تصویر می‌کشد. برای همین است که عموم منتقدان در نقدهایسان به این موضوع اشاره کردند که فیلمنامه اسپنیر با صداقت نوشته شده است.

کریستن استوارت بازیگری که با مجموعه دلهره آور «گرگ و میش» به صورت چهره‌ای مطرح درآمد، نقش پرنسس دایانا را در فیلم بازی کرده است. با آنکه دایانا انگلیسی تبار بود، اما سازندگان فیلم تصمیم گرفتند ایفای نقش او را به بازیگری آمریکایی بسپارند. استوارت برای آماده شدن برای نقش تاریخی خود، مدت شش ماه روی لهجه اش کار کرد تا بتواند زبان انگلیسی را با لهجه غلیظ انگلیسی صحبت کند و نه آمریکایی. نکته جالب این که در فیلم سینمایی «دایانا» (۲۰۱۳) نقش پرنسس را نائومی واتس بازی کرد که اصلیتی استرالیایی تبار دارد.

استوارت در کنار مطالعه کتاب‌هایی درباره دایانا و دیدن فیلم‌های مستند این شخصیت تاریخی، مجموعه جنجالی «تاج» (که پخش آن از سال ۲۰۱۶ آغاز شده و فصل‌های مختلف آن با استقبال بسیار خوب و بالای تماشاگران روبرو شده است) را هم چند بار تماشا کرده تا برای ایفای نقش خود آماده شود. این در حالی است که لارین کارگردان فیلم از استوارت درخواست کرد برای آماده شدن در نقش دایانا، به تماشای بازی جینا رولندز در درام «زنی تحت تاثیر» جان کاساویتس بنشیند. باور فیلمساز این بود که شخصیت رولندز در این فیلم، می‌تواند کمک بسیار زیادی به استوارت کند تا شناخت بهتری درباره دایانا به دست بیاورد. لارین در مصاحبه‌های خود درباره ارتباط این فیلم و زندگی دایانا صحبت نکرده است.


کریسمس غم‌انگیز

داستان فیلم در روز‌هایی رخ می‌دهد که اختلاف بین دایانا و پرنس چارلز (با بازی جک فارتینگ) به اوج خود رسیده بود و در طول تعطیلات و جشن‌های شب کریسمس، او قصد دارد خبر جدایی اش از چارلز را رسما اعلام و به زندگی زناشویی ده ساله اش پایان دهد. در کنار چالش‌های دایانا با اعضای خانواده سلطنتی، او چالش‌های درونی برای مشکلات روحی و روانی اش را هم تجربه می‌کند. اولین نمایش جهانی اسپنسر در هفتاد و هشتمین دوره جشنواره ونیز، با استقبال بالای منتقدان و تماشاگران حرفه‌ای سینما همراه بود. منتقدان بویژه تحت تاثیر بازی استوارت در نقش زنی پردردسر و منزوی قرار گرفتند که هم، چون پرنده‌ای اسیر در یک قفس طلایی است. سینما‌های آمریکا و انگلستان فیلم را در تاریخ ۵ نوامبر اکران عمومی کردند.

بحث ساخت اسپنسر اولین بار ژوئن ۲۰۲۰ مطرح شد. قصر قلعه گونه نوردکیرچن در شهر پوتسدام مکان اصلی فیلمبرداری اسپنسر بود. اکران عمومی فیلم در آمریکای شمالی در تعداد محدودی سالن (حدود ۹۹۰ سالن) انجام شد و فروشی ۲ میلیون دلاری را تجربه کرد.  اما ظاهرا برای سازندگان فیلم موفقیت‌های اسکاری فیلم اهمیت بیشتری دارد و آن‌ها در رشته‌هایی مثل بهترین فیلم، کارگردان و بازیگر زن، به دنبال نامزدی در مراسم اسکار هستند. منتقدان از اسپنسر به عنوان نمایشی تک نفره از استوارت اسم برده اند. مجله معتبر فوربس نوشت تمام ظرفیت و اعتبار فیلم به حضور استوارت است و احتمال بسیار زیادی وجود دارد که امسال اسکار را با خودش به خانه ببرد. روتن تومیتوز خبر از نقد مثبت ۸۵ درصدی منتقدان داد و هالیوود ریپورتر نوشت: «کاملا مشخص است که کلیت فیلم روی دوش و شانه‌های کریستن استوارت قرار دارد. او تمام اعتبار اسپنسر را با خود دارد.» در همین حال، برخی منتقدان به شباهت‌های اسپنسر با «جکی» (۲۰۱۶) پرداختند که اتفاقا لارین آنرا کارگردانی کرده بود و بخشی از زندگی جنجالی ژاکلین کندی همسر جی اف کندی را به تصویر می‌کشید.



نزدیکترین شباهت

کن وارف بادیگارد دایانا بعد از دیدن فیلم، درباره بازی استوارت چنین گفت: «در بین تمام بازیگرانی که طی ده سال گذشته در فیلم‌ها و مجموعه‌های مختلف در قالب دایانا ظاهر شده اند، این یکی نزدیکترین شباهت‌ها را با پرنسس دارد. استوارت منش و رفتار دایانا را به شکلی درست به نمایش گذاشته است.» دارن مک گرادی سرآشپز واقعی کاخ سلطنتی هم از کسانی بود که به تماشای فیلم نشست و بازی استوارت را باورنکردنی توصیف کرد. خود بازیگر هم به خبرنگاران گفت در اولین هفته فیلمبرداری فیلم، متوجه شد که این بهترین کار سینمایی است که در طول فعالیت هنری اش به عهده گرفته است.



کیکاوس زیاری/ روزنامه جام جم