عایدی سرمایه، مالیاتی تنظیم‌گر در اقتصاد

اصطلاح مالیات بر عایدی سرمایه اولین‌بار در سال ۱۳۹۹ مطرح شد. این اصطلاح به نوعی از مالیات گفته می‌شود که افراد برای انجام معاملات در حوزه‌های بازار خودرو، مسکن، طلا، سکه و ارزهای خارجی پرداخت می‌کنند. اداره مالیات این مالیات را از سود حاصل از خرید و فروش این دارایی‌ها دریافت می‌کند.در اقتصاد‌های توسعه‌یافته یا در حال توسعه یکی از ضروری‌ترین ارکان اقتصاد، اخذ مالیات در پایه‌های مختلف است و به همین دلیل با تعدد پایه‌های مالیاتی مواجه هستیم تا سیاست‌گذار مانع سفته‌بازی و سوداگری و تضییع حقوق سایر آحاد جامعه شود. به این علت است که دولت‌هایی که منابع مالی ناشی از فروش انرژی شبیه به آنچه دولت‌هایی شبیه به ما ندارند با اخذ مالیات ضمن تامین مالی و تامین بودجه غیرتورمی، زیر‌ساخت‌ها و بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های جامعه را با این روش نوسازی و تامین مالی می‌کنند.
     
مقابله با سفته‌بازی
قانون مالیات بر عایدی سرمایه بی‌شک یکی از مهم‌ترین قوانینی است که در حوزه مالیات‌ستانی توسط دولت اجرا می‌شود، ناظر بر تحقق این موضوع که برای ساماندهی اقتصاد باید راه‌های ورود به سفته‌بازی و دلالی هر چه سریع‌تر بسته شود و به این علت دولت بر آن است تا مالیات بر عایدی سرمایه را اجرایی کند.مسأله حائز‌اهمیت این است که تا پیش از این متاسفانه دولت‌ها از مردم مالیات بر عایدی سرمایه کسب نمی‌کردند. شاید به همین دلیل بود که با کوچک‌ترین نوسان، اغلب سرمایه‌‌ها وارد یک بازار می‌شد و انتظارات تورمی ایجاد می‌کرد. در واقع هم مسیر رشد بسته می‌شد و هم فضا برای دلالی باز بود. از این‌رو پایه مالیاتی یاد شده بسیار مهم است چرا که با اجرای این پایه مالیاتی، دولت از معاملات مسکن، خودرو، طلا و ارز با مشخصات و تعاریف خاصی که به مصرف‌کننده واقعی فشار مالیاتی وارد نشود مالیات قابل‌توجهی می‌ستاند.براساس آخرین اخبار بورس از مالیات بر عایدی سرمایه معاف است. طبق مصوبه مجلس مالیات بر عایدی سرمایه حاصل از انتقال اوراق بهادار یا کالای مورد معامله در بهای بازار (بورس)‌ها و بازار‌های خارج از بها بازار(بورس) از قبیل صندوق‌های کالایی، صندوق‌های املاک و مستغلات و گواهی سپرده سکه طلا مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نیست که این موضوع می‌تواند تامین مالی شرکت‌های دولتی را به همراه داشته باشد.از سوی دیگر حسن بعدی اجرای این قانون آن است که موانع بزرگی پیش‌روی دلالی و سفته‌بازی قرار می‌گیرد چرا که خریدار طلا و ارز یا خودرو و مسکن که تقاضای مصرفی ندارد، می‌داند در زمان فروش باید مالیات قابل تاملی بپردازد، لذا به سراغ بازار سرمایه برای کسب سود و عدم پرداخت مالیات می‌رود. این نوع مالیات که بیشتر جنبه تنظیمی دارد، تاکنون در ایران فرصت بروز و ظهور پیدا نکرده است.